انجمن مهندسین صنعت آب خوزستان

خبرگزاري دانشجويان ايران - اهواز
سرويس: انرژي و صنعت

عضو هيئت علمي دانشكده علوم آب دانشگاه شهيد چمران اهواز گفت: در حال حاضر سالانه حدود 900 ميليون متر مكعب آب از سرشاخه هاي رودخانه هاي خوزستان به ديگر نقاط كشور در حال انتقال است.

دكتر مهدي قميشي در گفت و گو با خبرنگار انرژي و صنعت خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) – منطقه خوزستان -توضيح داد: نخستين موضوعي كه بايد براي انتقال آب از حوزه‌اي به حوزه ديگر به آن توجه كرد وجود آب مازاد در منطقه دهنده آب است.

وي با تشريح موضوعاتي كه بايد در ارزيابي يك طرح انتقال آب در نظر گرفته شود، افزود: توجيه فني - اقتصادي طرح، بررسي پيامدهاي زيست محيطي اجراي طرح، در نظر گرفتن احساس همدردي با مردم مناطق دهنده و گيرنده آب، مسائل حقوقي و جنبه‌هاي اجتماعي اجراي طرح ‌و اطلاع رساني در رابطه با طرح انتقال آب در ارزيابي طرح بايد در نظر گرفته شود.

عضو هيئت علمي دانشگاه شهيد چمران اهواز عنوان كرد:‌ مورد ديگري كه در طرح‌هاي انتقال آب بايد در نظر گرفته شود بررسي ممكن بودن يا نبودن استفاده از روش‌هاي ديگر تامين و تصفيه پيشرفته آب مانند استفاده از شيرين‌سازي است. اگر بتوان براي تامين آب مورد نياز مردم شهري از روش‌هاي ديگر استفاده كرد، نبايد به انتقال آب كه هزينه‌هاي بسياري براي مردم در بردارد، روي آورد.

قميشي بيان كرد: مورد ديگر كه بايد مد نظر داشت بررسي توانايي تامين آب مورد نياز مردم با اجراي مديريت برمصرف آب است. در اجراي يك طرح انتقال آب بايد تا آنجا كه امكان دارد آب را از پايين دست مناطقي كه رودخانه از آن مي‌گذرد براي انتقال برداشت كرد. ديگر موردي كه بايد در يك طرح انتقال مورد توجه ويژه قرار گيرد، توجيه طرح براي مردم مناطق دهنده و گيرنده آب است.

وي يادآور شد: هم اينك بر اساس مطالعات رسمي انجام شده حدود 2 ميليون و 300 هزار هكتار زمين قابل كشت در خوزستان وجود دارد. تاكنون شبكه‌هاي آبياري و زهكشي براي يك ميليون و 200 هزار هكتار زمين زراعي به بهره‌برداري رسيده يا در دست اجراست. براي زمينهاي زراعي كه شبكه آبياري آنها اجرا شده و يا در دست اجراست حدود 27 ميليارد متر مكعب آب در سال مورد نياز است. در صورت بهره‌برداري از شبكه‌هاي آبياري و زهكشي براي تمام زمينهاي زراعي خوزستان نياز به سالانه بيش از 40 ميليارد متر مكعب آب مي‌باشد.

قميشي تصريح كرد: بر اساس بررسيهاي انجام شده در سالهاي گذشته، ميزان متوسط آورد پنج رودخانه مهم استان يعني كارون، دز، مارون، شاهور، اله و خير آباد حدود 30 ميليارد متر مكعب است كه البته تمام اين ميزان آب قابل وصول نيست.

وي خاطرنشان كرد: در تمام دنيا براي استفاده از همه آب در دسترس برنامه‌ريزي نمي‌شود و حدود 75 درصد اين ميزان آب مبناي برنامه‌ريزي ها قرار مي‌گيرد. بر اين اساس بايد براي 22 ميليارد متر مكعب آب خوزستان در سال برنامه‌ريزي كرد.

عضو هيئت علمي دانشگاه شهيد چمران اهواز عنوان كرد: براي دستيابي به حدود 22 ميليارد مترمكعب آب جاري در رودخانه‌هاي خوزستان نياز به احداث سدهاي مخزني زيادي است كه سالها به طول مي‌انجامد و هزينه‌هاي بسياري در بر دارد. از حدود 23 طرح سد مخزني كه احداث آنها در مسير اين رودخانه هاي خوزستان امكان پذير است تاكنون حدود 10 سد مخزني ساخته شده و حدود 13 سد ديگر بايد بر روي رودخانه‌هاي خوزستان احداث شود.

وي بيان كرد: با در نظر گرفتن موازنه ميان آب مورد نياز خوزستان در حال و آينده و همچنين ميزان آب رودخانه‌هايي استان در مي‌يابيم طرح هاي انتقال آب رودخانه‌هاي خوزستان در نخستين اصل دچار مشكل است، بنابراين آب مازاد در خوزستان براي انتقال به مناطق ديگر كشور وجود ندارد. البته برآوردهاي انجام شده براي ميزان آب مورد نياز خوزستان بر اساس سالانه يكبار كشت در زمينهاي زراعتي خوزستان است.

اين مدرس دانشگاه خاطرنشان كرد: در زمينهاي زراعي خوزستان گاه سالانه توانايي سه مرتبه كشت محصول وجود دارد. اين موضوع در كمتر نقاطي از كشور امكان پذير است. زمينهاي زراعي خوزستان بدليل كيفيت مطلوب خاك آن و شرايط آب و هوايي استان از شرايط بسيار مناسبي نسبت به ساير نقاط كشور كه قصد انتقال آب خوزستان به آن نقاط وجود دارد برخوردار است.

وي گفت: پتانسيلهاي بالقوه فراوان از نظر كشاورزي در خوزستان وجود دارد كه آن را نسبت به كشاورزي ساير نقاط كشور متمايز كرده است. برخي محصولات كشاورزي مانند نيشكر تنها در خوزستان امكان كشت دارد.

قميشي يادآور شد: اگر قرار است آبي از خوزستان براي كشاورزي به مناطقي از كشور منتقل شود، آيا بهتر نيست بر اساس منافع ملي، آن آب را در زمينهاي استان خوزستان صرف كنيم. بايد به انتقال آب كارون به ديد ملي نگريست. در صورتي كه طرح‌هاي انتقال آب از رودخانه‌هاي خوزستان عملي شود توليد برق در سدهاي موجود و سدهاي كه در آينده برنامه ساختشان وجود دارد با مشكل روبرو مي‌شود.

وي درباره ميزان انتقال آب از خوزستان گفت: بر اساس اطلاعات دريافت شده تاكنون براي انتقال حدود پنج ميليارد متر مكعب آب در سال از رودخانه‌هاي استان برنامه‌ريزي شده است. حدود 900 ميليون متر مكعب آب از اين ميزان هم اينك توسط چهار تونل به زاينده رود منتقل مي‌شود.

قميشي تصريح كرد: تونل كوهرنگ يك 500 ميليون مترمكعب، تونل كوهرنگ دو 250 ميليون متر مكعب و تونل چشمه لنگان( سد چلگرد ) 150 ميليون متر مكعب آب را در سال از سرشاخه‌هاي كارون و دز منتقل مي‌كنند.

وي با اشاره به طرح‌هاي در دست مطالعه و اجرا براي انتقال آب از سرشاخه‌هاي رودخانه‌هاي خوزستان، تصريح كرد: طرح احداث تونل بهشت آباد با ظرفيت انتقال سالانه حدود يك ميليارد و 100 ميليون متر مكعب آب به زاينده رود، طرح انتقال آب از طريق تونل كوهرنگ سه به ميزان 250 ميليون متر مكعب، طرح انتقال آب به يزد با ظرفيت سالانه 300 ميليون متر مكعب آب، طرح انتقال آب به رفسنجان با ظرفيت سالانه انتقال 250 ميليون متر مكعب آب، طرح انتقال آب از رودخانه كرخه به ايلام با هدف انتقال 300 ميليون مترمكعب آب، طرح‌هايي است كه براي انتقال آب خوزستان در حال اجرا و يا مطالعه هستند. بيشتر اين طرحها هم اكنون در مرحله طراحي و اجرا قرار دارند.

قميشي تصريح كرد: طرح انتقال آب به قم رود با ظرفيت سالانه 300 ميليون مترمكعب، آب شرب و صنعتي شهرهايي همچون گلپايگان، خمين، محلات و قم را از سرشاخه هاي رودخانه دز تامين مي كند. فاز نخست اين طرح مدتها در حال اجرا است. فاز دوم آن نيز به تازگي و با حضور رئيس جمهور آغاز به كار كرده است. اجرايي شدن طرح هاي انتقال آب در حالي صورت مي گيرد كه مردم اكثر شهرهاي خوزستان از مصرف آب شرب مطلوب محروم هستند.

وي بيان كرد: اگر بحث انتقال آب با هدف تامين آب شرب مردم شهرهاي مناطق ديگر كشور انجام شود ما هيچگونه سخني در اين رابطه نداريم و با آن مخالفت نداريم اما مشكل اينجاست تنها طرحي كه صرفا براي تامين آب شرب مردم در حال اجراست طرح انتقال آب به قم رود است. باقي طرح‌ها انتقال آب بيشتر با هدف تامين آب كشاورزي اصفهان، يزد، رفسنجان و ديگر مناطق در حال اجراست.

قميشي توضيح داد: انتقال آب موجب مي‌شود طي سالهاي آينده، هر 2 يا سه سال در استان شاهد بروز خشكسالي شديد در استان باشيم كه اين امر لطمه بزرگي به استان و به خصوص بخش كشاورزي خواهد زد.

عضو هيئت علمي دانشگاه شهيد چمران اهواز خاطرنشان كرد: در صورتي كه جلوي مطالعات اين طرحها گرفته نشود خسارات جبران ناپذيري به استان و بخش كشاورزي وارد خواهد شد. مسئولان كشوري بايد هر چه سريعتر اقدامي براي جلوگيري از انجام مطالعات اين طرح انجام دهند.

انتهاي پيام